Căn nhà nhỏ giữa "rừng" quất
Thứ Ba, 10 - 07 - 2018
Căn nhà nhỏ ở xã Cẩm Hà này là nơi chúng mình nghĩ về nhiều nhất sau chuyến thăm nhà 20 em trong đội học bổng Hội An vào cuối tháng 6, đầu tháng 7 vừa qua.
Ngôi nhà được vá víu từ những tấm tôn và ván thừa, nằm lọt thỏm trong khu đất trồng quật (quất) của những nông dân thôn Bầu Ốc Hạ.
Nơi này, mẹ của Q. “mượn” tạm một rẻo đất trống giữa các cây quất để cất mái nhà, gọi là “xây lén”… Chính quyền địa phương đề nghị tháo dỡ mấy lần nhưng hiện có lẽ cũng… đang "thương tình cho qua". Làm sao có thể đẩy 4 con người - một bà cụ bán rau, một phụ nữ trẻ mưu sinh bằng nghề dán lồng đèn thuê, và hai đưa trẻ còn đang tuổi đến trường - ra ngoài đường?
Sống giữa bạt ngàn các cây quất, giữa mùi thuốc trừ sâu len đầy trong không khí, cả nhà đành phải hít thở hơi thuốc của cây. Vậy mà bước vào căn nhà nhỏ xíu nóng bức giữa những tấm tôn quây và bị bao phủ bởi hơi thuốc ấy, chúng mình không khỏi bất ngờ.
Căn bếp trổ cửa sổ bằng cách cắt tạm tấm tôn nhỏ, góc ngủ tối um với tấm nệm đặt tạm; nhưng căn nhà trở nên tươi sáng hẳn với góc đẹp và thoáng nhất là nơi đặt bàn học của cậu bé Q. và chị gái. Cửa sổ gỗ mở ra một khoảng xanh màu lá. Trên bàn học, những sách, tập chuẩn bị cho Q. vào lớp 6 đã được bao và dán nhãn với nét chữ rất đẹp.
Và bất ngờ hơn, phía đối diện bàn học có hai kệ sách nhỏ, quy tụ nhiều “anh hào” của văn đàn, từ Việt Nam đến thế giới: Nỗi buồn chiến tranh của Bảo Ninh; tuyển tập của Nam Cao, Vũ Trọng Phụng, Thạch Lam; Bắt trẻ đồng xanh của Salinger; Lolita của Nabokov; Trăm năm cô đơn của Marquez; Chuông nguyện hồn ai của Hemingway…
Đó là số sách T. - người chị sắp vào lớp 11 của Q. đặt mua qua mạng. T. đang học chuyên Anh, cũng được một hội thiện nguyện cấp học bổng, số tiền dành dụm được cô bé tuổi mới lớn dành hết cho văn chương.
Kệ sách của cô chị làm chúng mình nghĩ đến kệ sách của Q. cũng như các bạn nhỏ nhận Học bổng Nguyễn Hiến Lê khác trong những năm tới. Sau 7 năm, mỗi em có ít nhất 70 cuốn sách được Quỹ trao tặng. Hẳn những kệ sách luôn là nơi đầy bất ngờ và sẽ làm sáng bừng những góc nhà nhỏ của các em, dù là... một căn nhà “dựng trộm”.
Riêng với Q., chúng mình thầm chúc em rồi sẽ sớm có một kệ sách xinh xinh như của chị, trong một căn nhà khác - một căn nhà không khiến ai phải phấp phỏng lo âu về hai chữ "cưỡng chế", ở một nơi không tổn hại cho sức khoẻ của gia đình.
Hai em mau trưởng thành để xây cho bà, cho mẹ một căn nhà Q. nhỉ. Cô chú tin rồi sẽ đến ngày ấy, khi nhìn vào lòng ham học ham đọc của hai chị em lúc này. Mong lắm thay.
Bài viết khác
Thêm một đứa trẻ được học là thêm một cuộc đời được thay đổi. Chúng tôi nguyện giúp các bạn trẻ học và tự học.